De uitdagingen van Nederland en het strengste asielregime ooit: een analyse
“Nederland kan de hoge aantallen migranten niet aan. De asielopvang zit overvol,
procedures duren te lang en de kosten rijzen de pan uit. Bovendien leidt de aanhoudende
asielinstroom tot problemen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg en
onderwijs.
Om weer grip op de situatie te krijgen, komt dit kabinet met het strengste asielregime ooit, zo
blijkt uit het regeerprogramma van 13 september jl. via het beperken van de instroom, snelle
procedures, lik op stuk richting overlastgevers, strenger grenstoezicht, beperken van nareis-
mogelijkheden en stevig inzetten op terugkeer moet Nederland in Europa een koploper
worden als het gaat om toelatingsregels.” 1
En op 9 december was het zover: de met veel bombarie aangekondigde grenscontrole door
onze Koninklijke Marechaussee was een feit. De media waren massaal aanwezig om te zien
hoe dit kabinet zijn belofte waar maakt en de minister te bejubelen om haar daadkracht.
Vanaf nu wordt de instroom van alle migranten beperkt. Het is DE OPLOSSING voor de door
deze regering zelf gecreëerde asielzoekerscrisis. Vanaf nu komt er geen ongewenste
gelukzoeker meer ons land in!
Al die migranten en asielzoekers, die onze banen en onze huizen inpikken!
Die migranten en asielzoekers, die huis en haard verlaten om naar LuilekkerNederland te
komen, om hier echt alles te krijgen, zonder daarvoor ook maar iets te hoeven doen.
Die migranten en asielzoekers die onze normen en waarden en onze eigen Zwarte Piet niet
willen respecteren.
Nu minister Faber haar eerste succes heeft binnengehaald voor deze coalitie, kan het
kabinet aan de slag met de werkelijke problemen van ons land.
Het gaat dan om grote vraagstukken op het gebied van zorg, onderwijs, huisvesting,
inkomenszekerheid, energie, veiligheid, milieu en klimaat.
Populistische politici zijn daarbij geneigd om de oorzaak vooral buiten zichzelf te zoeken. Er
is altijd wel een reden te vinden, waardoor we in de problemen komen. Daarbij zijn Europa
“de EU” en de linkse hobby’s zoals klimaat vaak hun favoriete zondebok.
Een voorbeeld: de woningcrisis wordt veroorzaakt doordat Europa vindt dat we te veel
stikstof produceren! Daarom mogen we niet bouwen. De werkelijke reden is dat door
regeringen in de afgelopen decennia verzuimd is om tijdig maatregelen te nemen.
Een andere grote uitdaging: het personeelstekort in nagenoeg alle sectoren van onze
samenleving. Ook dit zorgt voor veel hoofdbrekens bij beleidsmakers. En dat ondanks het
feit dat we de een van de bepalende factoren: de vergrijzing van onze samenleving al
tientallen jaren hebben zien aankomen, maar steeds hebben genegeerd. Helaas hebben de
beleidmakers van de vorige eeuw hier dus onvoldoende op ingespeeld.
Het probleem van de personeelstekorten heeft verstrekkende gevolgen voor onze economie,
de maatschappij en de concurrentiepositie van Nederland.
Hoe groot is het personeelstekort probleem precies? Wat zijn de oorzaken, gevolgen en zijn
er oplossingen van dit probleem? Benutten we wel alle kansen die er zijn en kunnen we
bedreigingen die we ervaren niet omzetten in kansen?
Omvang van het probleem
Volgens recente onderzoeken heeft meer dan 35% van de werkgevers in Nederland
momenteel te maken met personeelstekorten en bijna 60% verwacht binnen twee jaar een
tekort. Deze cijfers zijn niet uniek in Europa, maar opvallend is dat Nederland zich qua
personeelstekorten in de middenmoot bevindt. Landen als Duitsland, Spanje en Italië
kampen met soortgelijke of grotere uitdagingen, terwijl Noord-Europese landen zoals
Zweden iets beter lijken te scoren door hun succesvolle integratie- en arbeidsmarktbeleid.
De krapte op de arbeidsmarkt is het meest voelbaar in de volgende sectoren:
- Zorg: Het tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden blijft toenemen door vergrijzing en
de groeiende vraag naar zorg. - Technologie en IT: Vooral bedrijven in de hightechsector, zoals ASML en Philips, hebben
moeite om goed opgeleid technisch personeel aan te trekken. - Landbouw en logistiek: Hier is een groot gebrek aan praktisch geschoolde werknemers,
vaak ingevuld door arbeidsmigranten. - Onderwijs: Lerarentekorten blijven een hardnekkig probleem, wat leidt tot hogere werkdruk
en grotere klassen.
Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van de tekorten? - Vergrijzing: De babyboomgeneratie bereikt de pensioengerechtigde leeftijd, terwijl er
minder jongeren zijn om deze uitstroom te compenseren. - Ontgroening: Het dalende geboortecijfer zorgt ervoor dat de aanwas van jonge werknemers
steeds kleiner wordt. - Mismatch op de arbeidsmarkt: Veel mensen hebben niet de juiste vaardigheden voor de
banen van de toekomst, vooral in technische en digitale beroepen. - Beperkte instroom van arbeidsmigranten: Het huidige beleid remt de instroom van
arbeidskrachten uit het buitenland, wat vooral in de praktische sectoren problematisch is.
Impact van tekorten op het vestigingsklimaat
Personeelstekorten hebben grote gevolgen voor het vestigingsklimaat van bedrijven in
Nederland. Een onderzoek onder werkgevers toont aan dat 44% van de bedrijven overweegt
om activiteiten naar het buitenland te verplaatsen vanwege het gebrek aan goed geschoold
personeel. Dit betreft niet alleen productie, maar ook onderzoeks- en
ontwikkelingsafdelingen, waardoor Nederland het risico loopt zijn koploperspositie in
technologie en innovatie te verliezen. Het is van groot belang dat Nederland ervoor zorgt dat
er voldoende mensen zijn die ons land draaiende houden.
Welke maatregelen nemen andere landen om dit probleem op te lossen? - Duitsland heeft een doelgericht beleid om buitenlandse vakmensen te werven en hen te
ondersteunen bij het integreren. - Zweden richt zich op het integreren van vluchtelingen o.a. via taaltrainingen en persoonlijke
begeleiding. - Spanje en Italië zetten juist in op het behouden van jongeren door hen betere
arbeidsvoorwaarden en kansen in eigen land te bieden.
Voor de meest opmerkelijke maatregel moeten we naar Spanje: dit land wil bijna een miljoen
migranten die nu illegaal in Spanje verblijven een verblijfsvergunning geven. In het sterk
vergrijzende land zijn nieuwe arbeiders hard nodig. Dat vindt niet alleen de regering, ook
veel inwoners van plattelandsgebieden zien de noodzaak. Veel voorzieningen vallen weg,
zoals medische zorg of scholen. Er zijn veel regio’s die hun best doen om migranten, met
name met kinderen, te werven om het voorzieningenniveau op peil te houden. Hiermee
wordt juist het tegenovergestelde gedaan wat de meeste andere landen doen. Zij scherpen
de migratieregels juist aan.
Arbeidsmigratie en internationale samenwerking
Arbeidsmigratie speelt een belangrijke rol bij het verminderen van personeelstekorten. Het
vrije verkeer van werknemers binnen de Europese Economische Ruimte (EER) biedt kansen
voor Nederlandse werkgevers om talent van buiten te werven. Vooral in de praktische
sectoren, zoals landbouw en logistiek, vullen arbeidsmigranten cruciale posities in.
Het strengste asielregime ooit, wil het aantal arbeidsmigranten drastisch beperken. Gevolg:
tekorten in de genoemde sectoren zullen alleen maar oplopen.
Het vergroten van internationale samenwerking en het versoepelen van migratieregels zijn
noodzakelijke stappen om de Nederlandse arbeidsmarkt te versterken. Dit geldt niet alleen
voor praktisch geschoolde werknemers, maar ook voor hoogopgeleide kenniswerkers
(expats).
Het strengste asielregime ooit, wil het aantal expats drastisch beperken.
Gevolg: Kennisintensieve bedrijven zullen mogelijk uitwijken naar andere landen, wanneer er
onvoldoende kennis in Nederland beschikbaar blijft.
Nederland maakt steeds minder gebruik van het potentieel van buitenlandse studenten en
kenniswerkers. Het kabinetsplan om 200 miljoen euro te bezuinigen op Engelstalige
opleidingen zal dit probleem alleen maar verergeren. Het beperken van deelname van deze
buitenlandse studenten aan onze Universiteiten zeker In Universiteitssteden zoals
Maastricht, Nijmegen, Tilburg, Eindhoven, Twente en Groningen vinden veel buitenlandse
studenten uit de euregio een baan. Maar ook de universiteiten in de randstad kunnen door
de migratie beperking in hun voortbestaan bedreigd worden.
Het strengste asielregime ooit, wil het aantal buitenlandse studenten op de universiteiten
drastisch beperken.
Tot slot
De uitdagingen van personeelstekorten in Nederland vragen om een lange-termijnvisie en
een brede samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers.
Vergrijzing, ontgroening, migratie en internationalisering kunnen als bedreigingen worden
gezien, maar bieden ook kansen voor een inclusieve en duurzame samenleving.
Met sluiten van de grenzen heeft deze coalitie ook de ogen gesloten voor de werkelijke
problemen van ons land en ziet daarmee de kansen niet.
En die zijn er genoeg. Daarvoor moeten dan wel dappere besluiten worden genomen:
- Investeren in onderwijs en omscholing: et verkleinen van de mismatch op de arbeidsmarkt
door te investeren in technische en digitale vaardigheden. - Stimuleren van migratie en integratie: meer arbeidsmigranten aantrekken en hen
ondersteunen met taalonderwijs, huisvesting en erkenning van diploma’s. - Behouden van buitenlandse studenten: met stimuleren van Engelstalige opleidingen en
het verbeteren van de overgang van studie naar werk. - Flexibilisering van de pensioenleeftijd: mensen langer laten werken door flexibele
pensioenopties te bieden. - Inclusieve arbeidsmarkt: meer inzetten op de participatie van ouderen, mensen met een
afstand tot de arbeidsmarkt en parttimers.
Samenwerken betere samenleving
Als Nederland wil blijven concurreren in een globaliserende wereld, moeten we investeren in
een sterke arbeidsmarkt. Dit vraagt om beleid dat gericht is op onderwijs, migratie en
samenwerking op nationaal en internationaal niveau. Alleen door samen te werken kunnen
we een toekomst creëren waarin iedereen een actieve rol speelt en de arbeidsmarkt klaar is
voor de generaties die nog komen.
Het beleid van deze regering is erop gericht om mensen met een niet Nederlands paspoort
te weren, omdat zij een kostenpost voor onze samenleving vormen. Helaas lijkt hier het
Engelse spreekwoord van toepassing:” Pennywise, poundfoolish”.
1 https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/09/13/minister-faber-nederland-krijgt-strengste-
asielregime-ooit