Met stront gooien

Met stront gooien,
VDG standpunt over mestverwerking in Osse Haven

De feiten
De Provincie is bevoegd voor het verlenen van de vergunning voor (grootschalige) mestverwerking in Oss. Niet de gemeente Oss. De Provincie (waarvan de coalitie bestaat uit SP, PvdA, D’66 en VVD) heeft de gemeente Oss en vervolgens OOC hiervoor benaderd. Dit heeft geleid tot een vergunningsaanvraag van OOC / MACE. Helaas is door de initiatiefnemers en de Provincie niet zorgvuldig gecommuniceerd in dit traject. Dit heeft geleid tot onrust en boosheid bij diverse omwonenden.

Ondanks de gebrekkige communicatie en onvoldoende duidelijkheid over de mate van hinder / overlast, verleende de Provincie (gedeputeerde Van Hout, SP) de vergunning. De gemeente Oss is hiertegen in beroep gegaan bij de rechtbank. Deze stelde de gemeente Oss in het gelijk en vernietigde de aanvraag. Sterker nog, de rechtbank maakte gehakt van de aanvraag.

Na het vonnis van de rechter verwachtte de gemeente dat OOC / MACE en de Provincie een goed en zorgvuldig traject zouden starten om te bouwen aan draagvlak in de omgeving voor mestverwerkingsplannen. Een Milieu Effect Rapportage (die de gemeenteraad al eerder unaniem eiste) had eveneens kunnen bijdragen aan het wegnemen van veel gevoelens van ongerustheid.

Tot onze verbazing nam geen van partijen het initiatief tot verbetering van communicatie en creëren van draagvlak. Daarom is de gemeente Oss overgegaan tot een volgend zwaar middel: een voorbereidingsbesluit via een geheime vergadering om zo vervolgens via het bestemmingsplan mestverwerking onmogelijk te maken op Elzenburg / De Geer. De gemeenteraad was weer unaniem.

Wat is de tegenreactie van de Provincie?
Een motie om alles uit de kast te trekken om grootschalige mestverwerking in Oss tóch mogelijk te maken! Deze motie is ingediend door VVD en gesteund door SP, PvdA, D’66 en CDA. De motie stelt zelfs het zware middel ‘inpassingsplan’ voor, waarmee de Provincie de gemeente Oss helemaal buiten spel kan zetten!

Standpunt VDG inzake mestverwerking
Onze voorkeur heeft mestverwerking in het buitengebied, dicht aan de bron. Dit mag redelijk grootschalig zijn, bijvoorbeeld in coöperatieve vorm. De Provincie ziet mestverwerking echter meer als een industrieel proces dat op een bedrijventerrein thuis hoort. Wij vinden niet dat we zomaar een bedrijf in Oss mogen weigeren, dus kijken wij altijd in beginsel constructief naar een aanvraag. Het mestprobleem bestaat en daar zullen ook overheden een verantwoordelijkheid in moeten nemen.

Als een mestverwerker voldoet aan alle voorwaarden, dan is deze in principe welkom, ook in de haven. De omwonenden hebben er dan immers geen last van. Want dan zijn er waarborgen op gebied van gezondheid, geur, geluid etc. Waarborgen die ook gelden voor ‘overlast’ bedrijven als Unipol, MSD, Brabant Alucast en afvalverwerkers als SITA en Van Gansewinkel, die al in het havengebied gevestigd zijn en …. Jawel, nauwelijks voor échte overlast zorgen, juist omdat zij zich uitstekend houden aan de strikte wetgeving en hierop door de overheid (gemeente / provincie) actief gecontroleerd worden.

Hier zit voor de beoogde mestverwerker het probleem. Er is nog steeds geen enkel comfort over gezondheid / hinder aspecten. Het draagvlak (en het vertrouwen) bij veel omwonenden is volledig weg. Daarom zegt VDG ook ‘NEE’ tegen de komst van mestverwerking in het nieuwe bestemmingsplan. Ook dit zeggen alle partijen in de huidige gemeenteraad. Unaniem.

Hoe nu verder?
Uiteindelijk heeft de Provincie hier de sleutel in handen. Zij moet besluiten of ze ons bestemmingsplan straks gaat respecteren of gaat overrulen via een Provinciaal Inpassings Plan en zo alsnog de gemeente Oss gaat dwingen mee te werken aan het initiatief van OOC / MACE.

Binnen de gemeenteraad is er verschil van inzicht over de te volgen tactiek. Een aantal partijen roept: ‘een mestfabriek: nee, nooit’. Kies je voor dit standpunt, dan loop je weg van de overlegtafel met de Provincie. Er is dan een kans dat grootschalige mestverwerking ons ‘overkomt’ en we praten niet meer mee. Juridisch sta je als gemeente altijd zwak als je weigert het gesprek aan te gaan.

De gemeente Oss koos in het verleden eerder een eigenwijze koers bij een belangrijk besluit waarbij we als gemeente uiteindelijk niet zelf de beslisser waren. Dit leidde tot het vertrek van het ziekenhuis….

Dus wanneer help je de omwonenden echt? Als je in overleg blijft met de Provincie. Want dan doe je er écht wat aan om te realiseren dat mensen gezond, veilig en zonder overlast kunnen wonen en werken in ons mooie Oss. Dat overleg kan zomaar als uitkomst hebben dat er geen mestverwerker in Oss komt. Gezien het voortraject en alle commotie is dat op dit moment het beste. Mocht de Provincie toch haar zware geschut inzetten, dan kunnen we juridische stappen zetten, zoals we dat al eerder met succes hebben gedaan. We staan dan als Oss sterker, juist omdat we aan tafel blijven zitten en zo onze voorwaarden, onze eisen, onze waarborgen onverkort overeind kunnen houden.

Osse politieke partijen
D’66, VVD en CDA zijn duidelijk. Hoewel er nuance verschillen zijn, zijn de Osse en de Provinciale fracties consistent. Respect daarvoor, al betreuren wij natuurlijk de aangenomen motie van Provinciale Staten over de mestverwerking in Oss, door hun Provinciale fracties. Lokaal kiezen zij met ons de weg van het gesprek.

De Osse SP en PvdA roepen het hardst ‘hier geen mestfabriek’. Maar de Provincie bepaalt toch uiteindelijk? Deze partijen zijn aan de macht in de Provincie! Ze moeten hun partijgenoten op het Provinciehuis maar eens benaderen! En komt de grote landelijke SP leider niet uit Oss? Hoe zit het nou met die veelgenoemde ‘Haagse contacten’ die zo relevant zijn voor lokale afdelingen? Wend je invloed bij de Provincie maar aan dan! Laat maar zien!

De huidige coalitie van Oss heeft tot nu toe alles eraan gedaan om voor de belangen van omwonenden op te komen. De Provincie is voor de rechter gesleept. Via een geheime vergadering is een bestemmingsplanwijziging voorbereid die mestverwerking niet toestaat. Dit zijn allebei zeer zware middelen voor een gemeente tegen een Provincie. Toch hebben we dat gedaan in het belang van onze inwoners. VDG zal zich in blijven zetten voor onze inwoners, maar wil ook dat de gemeente in gesprek met de Provincie blijft.

Besturen is verantwoordelijkheid nemen. Verantwoordelijkheid nemen is in gesprek blijven.
Met kretologie als ‘nee nooit’ help je de inwoners niet. De gemeente is hier uiteindelijk immers niet beslissingsbevoegd. SP en PvdA scheppen met GroenLinks (‘niet schreeuwen maar praten’…) en Beter Oss de verwachting dat de gemeente de deur naar een grootschalige mestverwerker eenzijdig dicht kan gooien. Verwachtingen die niet waargemaakt kunnen worden. Daar wil VDG niet aan mee doen.

Tot slot
VDG is tegen de komst van mestverwerking zoals deze nu is voorgesteld. Dat is een feit.
VDG roept alle partijen op om te stoppen met stront te gooien. Maar samen te strijden voor de belangen van onze inwoners, in dialoog met de Provincie en op basis van feiten. Dat heet besturen. Maar blijkbaar zijn sommige partijen daar nog niet klaar voor.